Soru: Asal Sayılar:
1 ve kendisinden başka tam böleni olmayan 1’den büyük doğal sayılara asal sayı denir. Bir okulun her katındaki sınıflar 1’den 5’e kadar numaralandırılmıştır

Bu okulda yapılan bir sınav için 1, 2 ve 3. katlardaki tüm sınıflara görseldeki gibi önce sınıfın bulunduğu kat numarası, sonra sınıfa verilen numara yazılarak salon numaraları oluşturulmuştur.
Eylül ve Zeynep bu okulda salon numarası asal olmayan farklı sınıflardan sınava girmişlerdir.
Sınava girdikleri bu sınıfların salon numaralarının yalnızca bir tane asal çarpanı olduğunu göre bu salon numaralarının en küçük ortak katı kaçtır?
A) 100 B) 300 C) 600 D) 800
Asal Sayılar
Asal sayılar 1 ve kendisinden başka tam böleni olmayan sayılardır. Bu durumda bir asal sayının 2 tane böleni vardır: 1 ve kendisi.
Bu yüzden 1 sayısı bir asal sayı olamaz çünkü 1’in yalnızca bir adet böleni vardır.
En küçük asal sayı 2 dir. Diğer asal sayılar 3,5,7,11 şeklinde gider. 4,6,8 gibi sayıların asal sayı olmadığına dikkat edin çünkü 4 ün 1 ve kendisinden başka 2 gibi bir böleni daha vardır. 6 nın da 2 ve 3 bölenleri vardır. Bu yüzden asal sayı olamazlar.
Yalnızca Bir Asal Çarpanı Olması
Soruyu çözebilmek için bilinmesi gereken diğer mevzu yalnızca bir tane asal çarpan meselesidir.
4 sayısı asal olmamasına rağmen yalnızca bir tane asal çarpanı vardır o da 2.
9 sayısının da yalnızca 3 sayısı asal çarpanıdır. Aynı şekilde 27 ve 81 sayılarının da asal çarpanı yalnızca 3’tür.
yani bir asal sayının kuvvetleri şeklindeki sayıların tek bir asal çarpanı vardır.
Son olarak soruda bu sayıların en küçük ortak katlarını sormuş.
En küçük ortak kat:
Bunu anlamak için önce sayının katları ne demek onu anlamalıyız.
Bir sayının katları demek o sayı ile ritmik saymak demektir.
Mesela 3 ün katları 3,6,9,12,15,18…. şeklinde 3 er 3 er saymaktır..
5 in katları 5,10,15,20,25… şeklinde 5’er ritmik sayılarak bulunur.
Şimdi burda bazı katlar ortak dikkat ederseniz, mesela 15 sayısı hem 3 ün hem de 5 in katı olduğu için ortaktır ve ortakların en küçüğüdür. 3 ve 5 in diğer ortak katlarını bulmak istersek de 15 er ritmik saymamız gerekir. Yani 15,30,45,60,75 … gibi sayılar 3 ve 5 in ortak katlarıdır.
3 kat ve her katta 5 farklı sınıf varmış.
Bu durumda salon numaraları 11 den başlar 35 te son bulur. (1.kat 1. sınıf tan 3. kat 5. sınıfa kadar).
Eylül ve Zeynep asal olmayan farklı sınıflarda sınava girmişler.
Asal olmayan sınıflar:
{12,14,15,16,18,20,21,22,24,25,26,27,28,30,32,33,34,35}
Yalnızca bir tane asal çarpanı olanlar:
{16,25,27,32}
16 ve 32 nin asal çarpanı sadece 2 tir
25 in asal çarpanı sadece 5 tir
27 nin asal çarpanı sadece 3 tür.
Sınava Girdikleri Salonların En Küçük Ortak Katı
Bu 16,25,27 ve 32 sayıları farklı asal sayıların kuvvetleri olduğu için kendi aralarında ortak bir çarpan yoktur. Yani bu sayılar aralarında asaldır. Aralarında asal sayıların da ortak katı sayıların çarpımına eşittir. Yani Eylülle Zeynebin girdiği sınıflar 16 ve 25 ise en küçük ortak katları 25.16=400 olur. Ama şıklarda yok. Sınıfları 25 ve 32 alırsak cevap çarpımları olan 800 olur. Doğru cevap D. (Diğer ikili çarpımlar da şıklarda yok.)