
Deprem sırasında bulunduğunuz yere göre farklı davranış şekilleri uygulamanız gerekebilir.
Evler ve Ofisler: Deprem sırasında ev ve ofislerdeki davranışla ilgili genel yaklaşım; devrilebilecek ağır ve yüksek cisimlerden, kırılabilecek camlardan, ağır ayna, asılı bitki gibi düşerek zarar verebilecek cisimlerden uzak durmak ve tercihen daha önce belirlediğiniz emniyetli yerlerde “ÇÖK-KAPAN-TUTUN” hareketini yapmaktır.
Alışveriş merkezleri gibi kalabalık yerlerdeki önemli tehditlerden biri ilk anda oluşabilecek paniktir. Bulunduğunuz yerde kalın, panik halinde çıkışlara koşmayın. Üzerinize devrilebilecek raf vb. objeler ile devrilebilecek yüksek ve ağır cisimlerden uzak durun. Panik nedeniyle zarar görmeyeceğiniz bir yerdeyseniz “Çök – Kapan – Tutun” hareketini yapabilirsiniz, aksi takdirde en azından başınızı kapayın, ya da bulduğunuz bir cisimle başınızı örterek düşebilecek sıva, cam gibi malzemelerden korunun. Sarsıntı sırasında yangın için bulunan otomatik su püskürtücülerin ve yangın alarmlarının devreye girebileceğini aklınızda tutun. Kesinlikle asansörleri kullanmayın.
Sinema, Tiyatro, Stadyum, Dini İbadet Yerleri: Bu gibi kalabalık yerlerdeki önemli tehditlerden biri, ilk anda oluşabilecek paniktir. Deprem olduğunu anladığınız anda ilk yapılacak şey bulunduğunuz yerde kalmak, sarsıntı boyunca çıkışlara gitmeye çalışmamaktır. Ezilme riskinin (paniğin) olmaması halinde koltuk/ sıra önlerinde “ÇÖK-KAPAN-TUTUN” hareketini yapabilirsiniz. Panik nedeniyle ezilme riskinin olduğunu fark ettiğinizde, bulunduğunuz yerde durarak/oturarak başınızı koruyun.
Açık Alanlar (Dış Mekanlar): Dışarıda iseniz, binalardan, ağaçlardan, üst geçitlerden, köprülerden, elektrik direklerinden ve tellerinden uzak durun. Kaldırım ve bina kenarında bulunmanız halinde, yukarıdan düşebilecek kiremit, cam, tabela, sıva, mozaik, saksı gibi malzemelerden uzak durmaya çalışın. Açık bir noktada yere “ÇÖK-KAPAN” hareketini yaparak yukarıdan düşebilecek cisimlere karşı başınızı koruyun.
Fiziksel Engelliler: Bu durumdaki davranış, fiziksel engelin seviyesi ile ilgilidir. Örneğin; kendi başınıza hızla tekerlekli sandalyenizden ayrılıp hızla emniyetli bir yerde “ÇÖK-KAPAN-TUTUN” hareketini yapabilecek, daha sonra da kendi başınıza tekerlekli sandalyenize çıkabilecekseniz bu hareket önerilir. Bazı fiziksel engeller kişinin bu hareketleri yapmasına izin vermeyebilir. Bu durumda emniyetli bir yerde tekerlekli sandalyenin tekerlekleri kilitlenmeli, baş ve boyun bölgesi korunarak sarsıntının bitmesi beklenmelidir.
Ancak bazı özel koşullarda örneğin hastanede yatan bir hasta iseniz, “ÇÖK-KAPAN-TUTUN” hareketini yapamayabilirsiniz. Böyle bir durumda size zarar verebilecek nesnelerden korunmak için yastık ile yüzünüzü kapatıp, sakin bir şekilde sarsıntının geçmesini bekleyin.
Araç Kullanırken: Yolda seyir halindeyseniz yavaşça ve dikkatli bir şekilde aracınızı yolun kenarına çekin ve durun. Elektrik direk ve kablolarından ve diğer tehlikelerden uzak bir yer seçin. Sarsıntı bitene kadar araç içinde kalın. Sarsıntıdan sonra araç kullanmaya devam etmeniz halinde, yoldaki olası hasarlara karşı tetikte olun. Üst geçitlerde, köprü altlarında ya da üzerinde veya tünel içinde durmayın. Bu gibi yerlere girmek üzereyseniz, girmeden önce; çıkmak üzereyseniz, çıktıktan sonra durmaya çalışın. Kapalı otopark gibi yerlere park etmeniz halinde emniyetli yerler olarak araçların yanlarına yatmayı düşünebilirsiniz. Ancak bu hareketi trafiğe açık alanda yapmayın.
Bu uygulama hemen tüm kapalı mekanlar için aynı olmakla beraber, bazı istisnalar aşağıda ayrıca belirtilmiştir.
Balkonlar: Depreme balkonda yakalanmanız halinde içeri girin ve en yakın emniyetli yerde “ÇÖK-KAPAN-TUTUN” hareketini yapın; balkonda kalmayın, aşağı atlamayın.
Merdivenler: Depreme merdivende yakalanmanız halinde en yakın kata ulaşmaya çalışın, en yakındaki emniyetli yerde “ÇÖK-KAPAN-TUTUN” hareketini yapın. Eğer ulaşamıyorsanız, tırabzanlara tutunarak “ÇÖK-KAPAN-TUTUN” hareketini yapın. Depreme içeride yakalandıysanız, merdivenlere koşmayın.
Asansörler: Depreme asansörde yakalandıysanız hemen en yakın kata inin ve en yakın emniyetli yerde “ÇÖK-KAPAN-TUTUN” hareketini yapın. Deprem sırası ve sonrasında asansöre binmeyin.